Twoje i moje miasto
Lwówek Śląski
Twoje i moje miasto to nasze Dziedzictwo Kulturowe. Jednym z elementów dziedzictwa w Lwówku Śląskim jest posiadanie zasobu rzeczy nieruchomych i ruchomych. Związane z nimi wartości duchowe, zjawiska historyczne i obyczajowe. To wszystko podlega ochronie prawnej, ale także zobowiązuje nas do udziału w tym procesie dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom. Wartości historyczne obiektów mają znaczenie zarówno dla naszej tożsamości jak i dalszego rozwoju społecznego. Wszystkie elementy naukowe i artystyczne powinny być kultywowane, aby co najmniej upamiętnić te wydarzenia historycznie.
Jak temat wyglądał 113 lat temu, z czym zmagały się ówczesne władze by przekazać w najlepszym stanie dziedzictwo następnym pokoleniom? Jak wtedy obiekty i miejsca widział znawca, a jak zwykły obywatel?
Lwówek Śląski w 1902 roku, według opisu z periodyku Ochrony Zabytków.
Małe miasto Lwówek na Śląsku posiada najlepiej zachowany na Śląsku średniowieczny system umocnień. Za jego zachowaniem wypowiadał się już pierwszy miejski konserwator Quast. Prawie połowa miasta, którego ratusz i kościół katolicki pochodzą również ze średniowiecza i które ze względu na swoje zabytki i romantyczne położenie jest nazywane Śląskim Rothenburgiem, jest otoczona murami obronnymi, na których spoczywa 500-letnia patyna. Niemała część obecnych mieszkańców widzi na nich jedynie rdzę i kurz i chciałaby starą, mocną obronę miasta zlikwidować, widząc w niej przeszkodę dla powstania dziesiątek kamienic, Znawca jednak znajduje tutaj cały, uporządkowany system umocnień. Podwójny pierścień murów z fosą otacza miasto.
Mur wewnętrzny -5 metrów wysokości i 2, 5 metra szerokości, wzniesiony z ciosowego piaskowca – tylko wewnątrz wypełniony gruzem i okruchami skalnymi posiadał w odstępach na odległość strzału z łuku, czworokątne, wystające wieże murowe ( murne) tzw. Weichhäuser, nie posiadał jednak łączących je krytych korytarzy. Jako takie służyła wąska, biegnąca wzdłuż murów ścieżka. W środku między dwoma takimi wieżami murowymi, mur zewnętrzny, niższy tzw. mur tarczowy posiadał wystającą w kierunku fosy wieżę okrągłą. Jeśli się przyjmie, że bramy miasta były chronione przez wysokie, szczególne wieże bramne, które można jeszcze zaobserwować w dwóch miejscach miasta, odczuwa się respekt i szacunek dla możliwości obronnych i siły obrony miasta. Tak dużo zachowało się jeszcze z tamtych czasów, co nam uświadomi obchód miasta promenadą, która powstała wokół murów w miejscu dawnej fosy. Co prawda prawie każda wieża murowa została rozbudowana do celów mieszkalnych, do murów „ przylepiły ” się różne przybudówki, a teren między murami wykorzystywany jest, jako prywatne ogródki.
Szeroka korona murów, na której jeszcze w 1830 roku powroźnicy, którzy dzierżawili od miasta to miejsce, uprawiali swoje rzemiosło, jest teraz w wielu miejscach zniszczona i posiada luki. Jednak ciągle jeszcze można znaleźć zaułki, w których czuje się tchnienie średniowiecza i które przyciągają malarzy, architektów i turystów.
Oto najważniejsze kwestie procesu z korzyścią dla konserwacji i utrzymania dziedzictwa kulturowego:
1) Każde niedozwolone, nieuprawnione zbycie rzeczy mającej wartość naukową, historyczną lub kulturową – ruchomości lub nieruchomości – jest nieważne. To samo obowiązuje w wypadku zbycia rzeczy bez odpowiedniego zezwolenia odpowiednich organów kościelnych. Wreszcie zbycie darowizn, fundacji, jeśli w ich statucie zbycie bez zezwolenia jest zabronione.
2) Można zażądać zwrotu sprzedanego przedmiotu, bez względu na to, czy nabywca wiedział, czy też nie wiedział o szczególnej wartości nabywanego przedmiotu.
3) Wpisanie nabywcy w księdze wieczystej, jako właściciela nabytego gruntu nie stanowi przeszkody dla roszczenia zwrotu.
4) Zbywcy przysługuje prawo do zażalenia bez względu na to, czy działał w dobrej, czy złej wierze, sprzedając daną rzecz.
5) Mury miejskie, bramy, wieże, wały, fosy i inne pozostałości starych umocnień są obiektami, które posiadają szczególna wartość historyczną i naukową. Nie jest przy tym ważne, czy wykazują one szczególne architektoniczne czy kulturowe formy. Jest również obojętne, czy są to ruiny, czy tez zachowały się w dobrym stanie, o ile tylko na podstawie pozostałości możliwa jest rekonstrukcja starego systemu obronnego.
6) Żadna część murów obronnych i innych obiektów nie może zostać własnością inwestora ( poprzez przebudowę, rozbudowę) lub poprzez zasiedzenie, ponieważ obiekty te mogą przestać być własnością miasta tylko poprzez zezwolenie szefa kancelarii okręgu administracyjnego
(w landach niemieckich).
CDN…
Oprac. Robert Zawadzki
Tłumaczenie tekstu z periodyku z j. niemieckiego – Romana Żoga
Oryginał tekstu i zdjęcia: Robert Zawadzki
Podziękowania dla Romany Żogi.