CiekawostkiZaginione

Ule figuralne z Dworka

Ule figuralne z Dworka

Dworek koło Lwówka Śląskiego to jedna z najstarszych wsi w rejonie Lwówka Śląskiego. Początki tej malowniczo położonej wsi datuje się jeszcze na koniec XII wieku. Do około XV wieku w okolicy Dworka wydobywano złoto. Po upadku górnictwa mieszkańcy wioski utrzymywali się głównie z rolnictwa, sadownictwa i pszczelarstwa.

Dworek stał się słynny przede wszystkim dzięki ulom figuralnym przedstawiającym postacie biblijne, historyczne, świętych oraz prawdopodobnie okolicznych mieszkańców w strojach ludowych. Pierwsze z nich, prawdopodobnie zaczęły one powstawać w Dworku już w  XVI stuleciu.

Ule figuralne z Dworka z herbem
Ule figuralne w Dworku na pocztówce z lat 30-tych XX wieku. ze zbiorów Macieja Szczerepy.

W 1920 r. w Dworku było dwadzieścia uli. Właścicielem kolekcji był Hermann Vogt. Prezentowane były pod drewnianą wiatą, wszystkie były malowane.
Ule figuralne z DworkaKolekcję Vogta można było podzielić na trzy grupy:

  1. Grupa biblijna: Mojżesz, Aaron, Piotr, Paweł, Szymon z dzieciątkiem Jezus.
  2. Grupa kościelna to ule przedstawiające: biskupa, opata , mnicha i przeoryszę.
  3. Trzecia grupa przedstawiała ośmiu chłopów w strojach ludowych. Był wśród nich być może Polak z wielką butelką wódki, pszczelarz z podkurzaczem i szczypcami do wycinania plastrów miodu, para narzeczonych, strażnik z halabardą i pięć kobiet.

Po 1945 r. ule z Dworka uległy częściowo rozproszeniu, a częściowo zniszczeniu. Do dziś zachowało się trzynaście uli i fragment czternastego. Można je oglądać w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu

DSC_1213
Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu. Dawny letni Pałac Biskupów Wrocławskich.

i w muzeum w Kluczborku. Są to: Mojżesz, Aaron (arcykapłan), Abraham z Izaakiem, święty Jan, biskup, dwie kobiety w strojach ludowych, zakonnica, starzec, fragment ula – głowa będąca być może głową właściciela pasieki.

DSC_1217
Ule figuralne z Dworka w ekspozycji Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu. od lewej; ZAKONNICA (św. Kinga?), APOSTOŁ (św. Piotr),MOJŻESZ (XVIII W.)
DSC_1225
SYMEON z DZIECIĄTKIEM JEZUS 1782(?). Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu.
DSC_1230
MŁODA PARA XVII / XVIII w. Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu.
DSC_1236
ARCYKAPŁAN (AARON) 1808(?). Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu.
DSC_1228
APOSTOŁ (św. Paweł) 1808 (?). Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu.

W 2012 r. w Dworku odtworzono cztery ule figuralne przedstawiające apostołów. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w wysokości 24.999,00zł. Wartość wykonanego projektu wyniosła 89.500,00 zł. Postawiono również wiatę krytą gontem drewnianym łupanym. Również w Muzeum Przyrodniczym w Jeleniej Górze odtworzono kilka uli figuralnych z Dworka.

Oprac. Wojciech Szczerepa

Bibliografia:
1. Jagieła Kazimierz, Najstarsza, dolnośląska pasieka ze wsi Dworek koło Lwówka Śląskiego,[w:] Rocznik Jeleniogórski, t. XIV, Jelenia Góra 1976
2. Pogórze Kaczawskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów pod red. Marka Staffy, Wrocław 2002
3. Primke Robert, Szczerepa Maciej, Szczerepa Wojciech, Góry i Pogórze Kaczawskie. Tajemnice, skarby i osobliwości, Jelenia Góra 2015

Zdjęcia Uli figuralnych w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, Robert Zawadzki